Türkiye’de Mezhepler Tarihi
Okuma Listesi
El kitabı
İslam Mezhepleri Tarihi, Editörler Mehmet Saffet Sarıkaya, Mehmet Ümit,
Nobel Akademik Yayıncılık, 2020
İslam Mezhepleri Tarihi -El Kitabı, Editörler: Hasan Onat,
Sönmez Kutlu, Ankara; Grafiker Yayınları, 2012, 672 s.
Metedoloji, konular, sorunlar, kaynaklar… temel giriş
bilgileri için:
Sönmez Kutlu, Mezhepler Tarihine Giriş, İstanbul, Değerler
Eğitimi Merkezi, 2008. 204 s.
Kronoloji bilinci olmalı. Ne zaman? Aynı dönemde diğer
mezhepler ne durumda? Bunun için baştan sona tekrar tekrar okunabilecek el
kitabımız:
Henry Laoust, İslam’da Ayrılıkçı Görüşler, Çev.: E. Ruhi
Fığlalı, Sabri Hizmetli, İstanbul, Pınar
Yayınları, 1999. 496 s., 2017, 638 s.
John Obert Voll, İslam: Süreklilik ve Değişim, I-II,
İstanbul: Yöneliş Yayınları, 1991.
İlk dönem ile ilgili birikimli olmak gerekir. Bunun için klasik el kitabı:
W. Montgomery Watt, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev.:
Ethem Ruhi Fığlalı, Ankara Sar- kaç Yay., 2010; Watt, İslam Düşüncesinin
Teşekkül Dönemi, Çeviren, Osman Demir, Ketebe Yayınları, 2020.
Kaynak bilgisi
olmalıdır.
editör Halil İbrahim Bulut, Mezheplere Göre Klasik Kaynaklar
Ve Özellikleri, İstanbul, Ensar Neşriyat, 2018.
Muhammet Emin Eren, Hadis Tarih ve Yorum: 73 Fırka Hadisi
Üzerine Bir İnceleme, İstanbul, Kuramer, 2017;
Sorulara kısa cevaplar:
Mehmet Ümit, Âdem Arıkan ve Osman Aydınlı, Mezhepler
Konusunda Bilinmesi Gereken 88 Soru, İstanbul, Beyan Yayınları, 2019, 320 s.
Her mezhep ile ilgili mümkünse basılmış bir doktora tezi
okunmalıdır:
Hariciler
Adnan Demircan, Haricilerin Siyasi Faaliyetleri, 2.bs., İstanbul, Beyan Yayınları, 2015.
Salim b. Zekvan, es-Sire: Bir Harici / İbadi Klasiği, çev.
Harun Yıldız, Ankara, Ankara Okulu, 2016.
Mürcie
Sönmez Kutlu, Türklerin İslamlaşma Sürecinde Mürcie ve
Tesirleri, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı, 2010.
Mutezile:
Osman Aydınlı, Doğuşundan Büyük Selçuklulara Mu‘tezile Ekolü
Tarihi ve Öğretisi, İstanbul 2018.
Muharrem Akoğlu, Mihne Sürecinde Mu‘tezile, İstanbul, 2006.
Şîa
Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri Ve Günümüz Şiiliği, İstanbul, Endülüs Yayınları, 2016.
Farhad Daftary, Şii İslam tarihi, çev. Ahmet Fethi, İstanbul : Alfa, 2016.
en-Nevbahti, Kummî, Şiî Fırkalar, çeviren: Hasan Onat ve diğerleri, Ankara, Ankara Okulu, 2004.
Mehmet Mahfuz Söylemez, Güç ve İktidar; Kûfe’de İktidar
Mücadelesi, İstanbul, Düşün Yayıncılık, 2011.
Zeydiyye
Yusuf Gökalp, Zeydilik ve Yemen'de Yayılışı, Doktora,
Ankara Üniversitesi, 2006.
Hasan Yaşaroğlu, Taberistan Zeydîleri, GümüşhaneÜniversitesi, 2012.
İsmailiyye
Farhad Daftary, İsmaililer: Tarih ve Öğretiler, çev. Erdal
Toprak, İstanbul, Doruk, 2005.
Muzaffer Tan, İsmailiyye`nin Teşekkül Süreci, (Doktora
Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri
(İslam Mezhepleri Tarihi) Anabilim Dalı, Ankara, 2005.
Ali Avcu, Karmatîler'in Doğuşu ve Gelişim Süreci, Doktora, Ankara Üniversitesi Temel İslâm Bilimleri
Anabilim Dalı İslâm Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı, 2009.
Ata Melik Cüveyni, Tarih-i Cihangüşa, Çev. Mürsel Öztürk,
Ankara, Türk Tarih Kurumu, 2013, s. 546.
Dürzilik
Muzaffer Tan, “Geçmişten Günümüze Dürzîlik”, e-Makâlât
Mezhep Araştırmaları, V, sayı: 2, 2012, s. 61-82.
İsnâaşeriyye
Ahmet Güner, “Şiî Yüzyılında Yahut Büveyhiler Devrinde
Bağdat’tan Bazı Yansımalar”, İslam Medeniyetinde Bağdat (Medînetü’s-Selâm),
İstanbul, 2011, I, s. 151-170.
Adem Arıkan, Büyük Selçuklular Döneminde Şia, Doktora Tezi,
İstanbul Üniversitesi Temel İslâm Bilimleri Anabilim Dalı, 2010.
Matüridilik
Mehmet Kalaycı, Tarihsel Süreçte Eşarilik Maturidilik
İlişkisi, Ankara, Ankara Okulu, 2013.
Ulrich Rudolph, Maturidi: Semerkant’ta Ehl-i Sünnet Kelamı,
çev. Özcan Taşçı, İstanbul, Litera Yayıncılık, 2016.
Mehmet Kalaycı, “İmam Mâturîdî ve Mâturîdî Kelamcılığının
Yeniden Keşfedilmesinde Eşarîliğin Rolü”, Eski Yeni, 25, 2012, s. 31-38.
Halil Ahmed Sehârenpûrî, el-Muhanned ale’l-Müfenned, thk:
Muhammed bin Adem el-Kevseri, Mektebetu Daru’l-Ulum, Karaçi 1433/2011.
Muhammed Tayyib, Ulemâu Diyûbend; akideten ve menhecen,
Arapça’ya tercüme: Nuruâlem Halîl el-Emînî, Mektebetu Daru’l-Ulum, Karaçi
1433/2011
Vehhâbîlik
Mehmet Ali Büyükkara, İhvan’dan Cüheyman’a Suudi Arabistan
ve Vehhabilik, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
Kerime Cesur, Vehhâbî Hareketinin Ortaya Çıkışı ve Fıkıh
Düşüncesinin Oluşumu, Doktora, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
İslam Hukuku Bilim Dalı, İstanbul, 2013.